نوروز در گرجستان

 

هر سال در حدود یک میلیون نفر از جمعیت پنج میلیونی مردم گرجستان که بیشترشان در استان آجاریا به مرکزیت باتومی و نقاطی در اطراف تفلیس و همچنین استان کاختی زندگی می کنند، جشن نوروز گرجستان را برگزار می کنند البته باید گفت برای بیشتر مردم گرجستان، کریسمس مهمترین جشن ملی محسوب می شود اما گرجی ها ، ایرانی ها و آذربایجانی ها همه ساله در کنار هم و با هم در شادی ها و جشن های نوروز شرکت می کنند، و این نشان دهنده همبستگی و برابری مدنی شهروندان این کشور است و هر شهروند بدون توجه به وابستگی قومی یا مذهبی این روز را جشن می گیرد. همزیستی دوستانه ملیت ها و باورهای مختلف، دارای سابقه ای طولانی در گرجستان است و گرجی ها خواهان ادامه این سنت در آینده نیز هستند.

نوروز اولین روز تقویم ایران است که همزمان با بهار آغاز می شود و به عقیده گرجستانی ها یک کلمه فارسی به معنی “روز جدید” و یکی از مهم ترین جشن های سنتی زرتشتی است که منشاء مذهبی باستانی دارد و در واقع با نزدیکی به خط استوا در ارتباط است. اعتقاد بر این است که از ۲۱ مارس، هنگامی که روز و شب با یکدیگر برابر هستند، ماهیت سال جدید با جوانه زدن درختان و رویش گیاهان آغاز خواهد شد و این زمانی است که زمین یک زندگی جدید را آغاز می کند. در گرجستان، نوروز را  از ۲۰ تا ۲۶ مارس جشن می گیرند. مردم در این روزها خانه های خود را تمیز می کنند، سفره هفت سین برپا می کنند، غذاهای سنتی و شیرینی های ویژه ای را برای این روز آماده می کنند، در مراسم های مختلفی شرکت می کنند و سال نو را به یکدیگر تبریک می گویند.

در گرجستان نیز همانند ایران خانواده ‌ها از چندین روز قبل برای جشن نوروز آماده می‌شوند. آن‌ها آخرین سه ‌شنبه سال، قبل از رسیدن عید نوروز را جشن می‌گیرند و معتقدند سه شنبه آخر سال یا همان چهارشنبه سوری نشان دهنده چهار عنصر اصلی حیات یعنی آب، آتش، زمین و باد است. در واقع اعتقادهای زیادی به نوروز وجود دارد و همه سنت های آن نمادهایی از آغاز یک زندگی جدید هستند که خوشبختانه از زمان زرتشتیان تا کنون جان سالم به در برده اند و توسط مردم ایران در هر کجای این دنیا به اجرا درآمده اند. در ادامه در این خصوص بیشتر توضیح خواهیم داد.

(گرامیداشت عنصر آب) :

سه شنبه آخر سال نشانه تازه شدن است. طبق سنت، مردم صبح زود در کنار رودخانه ها می‌روند، خود را در آب رودخانه شستشو می دهند و آب می‌نوشند، که این بدان معنی است که سال جدید با روح و بدن تازه شروع می شود و رویاهای آنها تحقق خواهد یافت. همچنین قبل از خروج از خانه، عسل و یا شیرنی می خورند و این به معنای شروع یک زندگی شیرین است.

(گرامیداشت  عنصر آتش‌) :

آتش نماد گرما و خورشید است؛ و یکی از نماد های نوروز نیز آتش است. در روز سه‌شنبه، مردم در حال روشن کردن آتش در کنار خانواده های خود هستند. زمانی که آتش روشن می‌شود، مردم سه یا هفت بار از بالای آن می پرند که به نشانه پاک ‌سازی اجساد آن‌ها و رها شدن از بیماری ها است. همچنین در رسوم دیگر مربوط به روز سه ‌شنبه آخر سال، خانواده ‌ها به اندازه اعضای خانواده شمع روشن می‌کنند.

(گرامیداشت عنصر زمین) :

در این روز خانواده‌ ها در حال کاشت گندم بر روی بشقاب هستند و زمانی که گندم شروع به رشد می‌کند، این بدان معناست که زمین بعد از زمستان بیدار می‌شود. این سنت همچنین نماد قدرت نسل جدید است.

(گرامیداشت عنصر باد) :

باد یک انرژی خلاقانه است و به خاک کمک می کند تا درختان و گل ها را غنی کند. این نماد برای شادی، موفقیت و عشق است.

جشن نوروز با طلوع خورشید آغاز می شود و مردم شروع به رقصیدن و آواز خواندن می کنند. سفره هفت سین عید نوروز در گرجستان مانند ایران قوانین خاصی برای خود دارد. برای مثال، باید حداقل هفت نماد مختلف که با حرف س شروع می شوند در آن وجود داشته باشد. که هر مورد نماد بهار و رویش دوباره است، از جمله: (سیب) نماینده زیبایی، (سیر) نشان دهنده سلامت، (سرکه) نشان دهنده صبر ، (سنبل) نماینده بهار، (سمنو) نشان دهنده باروری ،(سبزه) نشان دهنده تولد دوباره و (سکه)، نشان دهنده رونق.

همانطور که گفته شد هم اکنون عید نوروز یکی از تعطیلات مهم در گرجستان است و حتی به یک سنت گرجستانی تبدیل شده است. هر ساله در این عید باشکوه رویدادهای مربوط به تعطیلات نوروزی در تفلیس و دیگر شهرهای گرجستان برگزار خواهد شد و خیابان معروف روستاولی در تفلیس گرجستان و دیگر مراکز مهم این کشور میزبان کنسرت ها و همچنین تئاترهای بسیار مهمی خواهد بود و  باید گفت نوروز در گرجستان بدون موسیقی و تئاترهای سرگرم کننده غیر قابل تصور است. این رویدادها با حضور شهردار تفلیس، نمایندگان مجلس گرجستان و دیگر شخصیت های معتبر دیپلماتیک این کشور برگزار می شوند.

علاوه بر این ترانه ها و رقص های سنتی با سازهای ملی در خیابان های شهرهای گرجستان  اجرا خواهند شد و مردم در هنگام سال نو، سنت زیبا و کهن نیاکان خود برای گرامیداشت بیداری طبیعت را جشن می گیرند. در این روزها در نقاط مختلف استان کومو کارتلی و در برخی دیگر استان ها، نمایشگاه های صنایع دستی، شیرینی ها و هدایای مخصوص عید نوروز  برپا می شوند.

مردم محلی گرجستان رویدادهای مختلف ورزشی و فرهنگی را برای این ایام مشخص می کنند. برخی از جشن های سال نو در تفرجگاه هایی در تفلیس در ۲۱ مارس برگزار می شوند. که در آن مردان با لباس های پر زرق و برق، شیک و خاکستری و زنان نیز با لباس های شاد و زیبا در آن شرکت می کنند و بیش از ده ها نوازنده، بازیگر و خواننده معروف در برنامه های مربوط به عید نوروز در تفلیس شرکت خواهند کرد و در سرتاسر تفلیس، فستیوال ها و جشنواره های یادبود این سنت دیرین دیده خواهد شد.