لوله‌های پلی‌اتیلن در صنایع مختلف به ویژه صنعت کشاورزی کاربرد فراوان دارد و ایمنی و کیفیت آن‌ها علاوه بر بهره‌وری بهتر و صرفه‌جویی در مصرف آب، تأثیر چشمگیری در کاهش هزینه‌های آبیاری و انتقال آب دارد. از این رو کارخانه‌های مختلف تولیدکننده لوله‌های پلی‌اتیلن در مراحل مختلف تولید، لوله‌ها را از لحاظ ایمنی بازرسی و آزمایش می‌نمایند که در ادامه همچنان با شرکت توسن صنعت آپادانا در تولید و ارائه انواع لوله های پلی اتیلن ، لوله آبیاری ، نوار آبیاری و لوله دریپردار همراه باشید تا به بررسی موارد مورد آزمایش بپردازیم.
بازرسی لوله‌های پلی‌اتیلن
بازرسی لوله‌های پلی‌اتیلن موارد مختلفی را شامل می‌شود و این موارد بسته به قسمتی دارد که کار بررسی و تست لوله‌های پلی‌اتیلن را انجام می‌دهد. در حالت کلی، واحد کنترل کیفیت و آزمایشگاه واقع در کارخانه عهد‌ه‌دار وظیفه دارد در تمامی مراحل تولید کیفیت را زیر نظر گرفته و کنترل‌های لازم را به عمل آورد.
بر این اساس وظایف این واحد را می‌توان در موارد زیر دانست:
– مدیریت ورود، بارگیری و انبارش مواد اولیه لوله‌های پلی‌اتیلن در کارخانه
– بازرسی و کنترل کیفیت مواد اولیه لوله‌های پلی‌اتیلن و ثبت نتایج در فرم‌های قابل پیگیری و مقایسه با استانداردهای ملزوم
– کنترل پروسه تولید لوله پلی‌اتیلن
– بررسی کیفیت و عملکرد درست ماشین‌آلات و خطوط تولید لوله
– کنترل مشخصات فیزیکی، خصوصیات ظاهری و ابعاد لوله‌های پلی‌اتیلن تولیدی
– انجام تمامی آزمودن‌های اجباری بر روی محصولات نهایی مطابق استاندارد و ثبت نتایج حاصله در فرم‌های قابل ره‌گیری
– نحوه چیدمان و قرارگیری لوله‌های پلی‌اتیلن تولید شده در انبار
– مدیریت و کنترل بر نحوه حمل‌ونقل لوله‌های پلی‌اتیلن جهت ارسال به مشتری و تحویل در محل پروژه
انواع سطوح بازرسی لوله‌های پلی‌اتیلن توسط بازرس
علاوه بر تست‌هایی که بر روی لوله‌های پلی‌اتیلن در داخل کارخانه توسط واحد سنجش کیفیت انجام می‌گیرد، یک سری بررسی‌های نیز طبق درخواست پیمانکار یا مشتری به منظور اطمینان از کیفیت لوله‌ها انجام می‌شود. این بازرسی‌ها در حالت کلی دارای ۳ سطح زیر است:
سطح ۱ بازرسی لوله پلی‌اتیلن
در سطح اول، همه آزمایش‌های تعیین کیفیتی لوله‌های پلی‌اتیلنی که در بالا عنوان شد، دوباره در مقابل بازرس مورد بررسی قرار می‌گیرد. درواقع در این سطح، بازرس از ابتدا تست مواد اولیه پلی‌اتیلن، ورود به خط تولید و اکسترود تا انتهای مرحله که همان حمل لوله‌ها به محل پروژه است، شخصاً حضور داشته و هر مرحله با تائید وی سپری می‌گردد.
سطح ۲ بازرسی لوله پلی‌اتیلن
در این سطح، راه‌اندازی خط تولید لوله پلی‌اتیلن انجام شده و بازرس پروسه را فقط ظاهری بررسی کرده و کیفیت لوله‌های پلی‌اتیلن تولیدی را به صورت تصادفی مورد آزمایش قرار داده تا نتایج را با استانداردهای موجود مقایسه نماید. در باقی موارد بازرس به اسناد واحد کنترل کیفیت کارخانه بسنده می‌کند.
سطح ۳ بازرسی لوله پلی‌اتیلن
سطح سوم بازرسی بسیار ساده بوده و بازرس فقط با حضور در کارخانه، تمامی مراحل تولید لوله پلی‌اتیلنی را به صورت ظاهری بررسی می‌کند. در اصل وی به اسناد حاصله از آزمایش‌ها واحد کنترل کیفی کارخانه اعتماد و به آن‌ها استناد می‌نماید.
این مورد در مواقعی قابل انجام است که واحد کنترل کیفیت مستقر در کارخانه از آزمایشگاهی با مشخصات زیر برخوردار باشد تا بتوان مطمئن بود لوله‌ها دارای بالاترین سطح کیفی هستند.
مشخصات آزمایشگاه قابل استناد
– دارای استانداردهای مشخص
– دارای گواهینامه ISO 17025
– مجهز به وسایل آکرودیته
– پرسنل متعهد و مجرب
بازرسی ITP
در برخی موارد برای پروژه لیست از استانداردهای لازم از متن اصلی استخراج می‌گیرد و بازرس باید بر اساس آن لوله‌های پلی‌اتیلنی را بررسی و آزمایش نماید که به آن Inspection and Test Plan یا ITP گفته می‌شود. ITP به صورت توافقی با تولیدکننده تدوین و تنظیم شده و می‌تواند حاوی آزمایش‌ها سخت‌گیرانه یا راحت از استانداردهای اصلی باشند.
انواع تست‌های لازم برای لوله پلی‌اتیلن
جهت انجام بازرسی و کنترل ایمنی هر کدام از مراحلی که در بالا گفته شد، یک سری استاندارد معین و مشخصی وجود دارد که کارشناسان با کمک هند بوک لوله پلی‌اتیلن از طریق روش‌های مختلف به اعمالی این استانداردها بر روی لوله‌ها می‌پردازند.
آزمایش‌های کنترل‌های لازم بر روی لوله‌های پلی‌اتیلنی با توجه به نوع و کاربرد آن‌ها انتخاب می‌گردد که موارد زیر جز مهم‌ترین تست‌های اعمالی بر روی لوله‌های پلی‌اتیلن بر حسب نوع آن‌ها محسوب می‌گردند:
– آزمون‌های مواد اولیه لوله پلی‌اتیلن
– آزمون‌های لوله‌های آبیاری تک جداره
– آزمون‌های لوله پلی‌اتیلن دو جداره
– آزمون‌های کلی فرآیند تولید لوله پلی‌اتیلن
آزمون‌های لازم مواد اولیه لوله پلی‌اتیلن
– دانسیته
– شاخص جریان مذاب (MFR)
– پایداری حرارتی (OIT)
– مقدار مواد فرار
– میزان درصد وزنی دوده
– میزان پراکنش دوده
آزمون‌های لوله آبیاری تک جداره
– میزان درصد وزنی دوده
– میزان پخش و پراکنش دوده
– دانسیته
– پایداری حرارتی (OIT)
– شاخص جریان مذاب (MFR)
– میزان برگشت حرارتی
– میزان کشش
– آزمایش هیدرواستاتیک ۱۰۰ ساعته در دمای ۲۰ درجه
– آزمون هیدرواستاتیک ۱۶۵ ساعته در دمای ۸۰ درجه
– بررسی ظاهری لوله شامل میزان قطر، ضخامت ، دو پهنی و ابعاد لوله
آزمون‌های لوله پلی‌اتیلن دو جداره
– میزان درصد وزنی دوده
– مقدار پخش و پراکنش دوده
– دانسیته
– پایداری حرارتی (OIT)
– شاخص جریان مذاب (MFR)
– آزمون ضربه ( آون ۷٫)
– آزمون سفتی حلقه‌ای کوتاه مدت ( ۳ درصد)
– میزان انعطاف‌پذیری ( ۳۰ درصد)
– مقدار سفتی حلقه‌ای بلند مدت ( SR24)
– آزمون عدم نشتی
– بررسی و کنترل ابعاد لوله‌ها
آزمون‌های کلی فرایند تولید لوله پلی‌اتیلن
همان‌طور که گفته شده، تست‌های مختلفی بر روی لوله‌های پلی‌اتیلن صورت می‌پذیرد که کیفیت آن‌ها را با استانداردهای ملزوم مقایسه می‌کنند. در حالت کلی این آزمون‌ها و استانداردهای مربوط به هر کدام به شرح زیر است:
– شاخص جريان مذاب ISO 1123
– میزان چگاليISO1183
– میزان درصد کربنASTM D 1603
– آزمون کشش BS 2782 – EN63 – ASTM D 2412
– آزمون فشار هيدرواستاتيک EN 921
– میزان فشار ترکيدگي ASTM D 1599
– تست برگشت حرارتي ISO 2505
– کنترل ابعاد و بررسي ظاهري لوله ISO11922
– آزمون O.I.T
– آزمون فشردن EN12106 , ISO 4437
