
اطلاعت مورد نیاز در طراحی شبکه آبیاری قطره ای
– نقشه های مورد استفاده در طرح
نقشه های عمومی طرح :
در این نقشه باید محدوده طرح مشخص شده و در آن محل عبور جاده ها، لوله های آب، مسیر عبور سیمهای برق، محل چاه ها، مخازن آب، تاسیسات و … مشخص شود.
نقشه توپو گرافی :
جهت مشخص شدن میزان شیب در اراضی بالای ۱۰۰ هکتار ( و در صورت زیاد بودن شیب در اراضی زیر ۱۰۰ هکتار ) که در آن خطوط تراز با اختلاف نیم متری ترسیم می شود.
نقشه پروفیل طول مسیر لوله اصلی و نیمه اصلی طرح :
این نقشه در اراضی که دارای توپوگرافی نامنظم هستند برای انجام محاسبات هیدرولیکی شبکه اصلی ضروری است. در صورت مسطح بودن زمین و یا داشتن شیب یکنواخت تهیه نقشه پروفیل مسیر لوله اصلی الزامی نیست.
نقشه های خاكشناسی :
اغلب برای پروژه های بالای ۱۰۰ هكتار توصیه می گردد. برای بدست آوردن یك سری اطلاعات از قبیل سری خاكها، بافت، نفوذپذیری، عمق لایه محدود كننده نفوذ ریشه و آب، میزان گچ، آهک، شوری و قلیائیت خاک، میزان سنگریزه، حاصلخیزی و عمق سفره های زیر زمینی می باشد.
– اطلاعات مربوط به كیفیت آب آبیاری :
تجزیه های مورد نیاز آب آبیاری برای استفاده در سیستم آبیاری قطره ای به شرح زیر است:
تعیین مقدار املاح محلول در آب آبیاری، سختی آب، مواد جامد معلق در آب، كل املاح محلول (TDS) یا هدایت الكتریكی، نیاز اكسیژن بیولوژیكی آب (BOD )، نیاز اكسیژن شیمیایی آب (COD) (اگر منبع آب فاضلابها هستند )، مواد آلی، میكرو ارگانیسم ها، آهن، اكسیژن حل شده، سولفید هیدروژن، باكتریهای آهن، باكتری های احیا كننده سولفات، اسیدیته.
– اطلاعات هواشناسی :
این اطلاعات شامل درجه حرارت، نم نسبی، سرعت باد، ساعات آفتابی یا درجه ابری بودن هوا، میزان بارندگی و شدت تبخیر می باشد. اطلاعات هواشناسی ماهیانه برای حداقل یك دوره ۱۰ ساله برای تعیین نیاز آبی با دقت قابل قبول كافی خواهد بود.
– اطلاعات زراعی :
اطلاعات زراعی مورد نیاز عبارت اند از:
نوع محصول مورد كشت ، نقشه كاشت ( در زراعت فاصله كاشت و جهت ردیفهای كشت و در باغات فاصله كاشت درختان )، تاریخ كاشت و برداشت، سن درخت ( نیاز آبی )، سطح سایه انداز آسمانه گیاه در طول رشد، عمق ریشه و … .
همچنان با شرکت توسن صنعت آپادانا تولیدکننده و ارائه کننده انواع لوله های پلی اتیلن ، لوله آبیاری ، نوار آبیاری و لوله دریپردار همراه باشید.
ضوابط فنی هیدرولیكی طرح آبیاری قطره ای
به طور كلی در طراحی شبكه آبیاری قطره ای كلیه ضوابط فنی و هیدرولیكی با در نظر گرفتن جنبه های اقتصادی باید مورد توجه قرار داد.
الف- ظرفیت شبكه باید به نحوی طراحی شود تا نیاز آب آبیاری گیاه مورد نظر را در موقع حداكثر مصرف به طور كامل تامین كند.
ب- EU یا یكنواختی توزیع آب ( خروجی قطره چكانها ) در كل سطح در حد قابل قبول باشد.
ج- یكنواختی فشار آب باید در حدی باشد كه با در نظر گرفتن یكنواختی ساخت قطره چكانها و طرز آرایش آنها، درصد یكنواختی توزیع آب قطره چكانها حفظ شود.
د- قطر لوله های فرعی و رابط ( با در نظر گرفتن افت مجاز ) كوچكترین مقدار انتخاب شود.
و- شبكه طوری طراحی شود كه كمترین میزان لوله های اصلی، فرعی، لاترال و … در آن به كار برده شود.
چه كارهایی می توان جهت كاهش میزان لوله های مصرفی انجام داد ؟
۱- در كشتهای ردیفی صیفی جات و امثال آن كه فاصله ردیفها كمتر از ۳ متر است با تغییر فواصل كشت از هرلوله فرعی جهت آبیاری دو ردیف استفاده كنیم.
۲- در درخت كاری با فاصله ردیف بیش از ۴ متر جهت افزایش سطح خیس شده و رشد بهتر ریشه در صورت اقتصادی بودن طرح به جای استفاده از دو لوله فرعی از روشهای زیگزاكی، لوپ، یا استفاده از قطره چكانهای چند تایی در جهت كاهش لوله ها توصیه می شود.
۳- استفاده از لوله های رابط دو طرفه در مقایسه با لوله های رابط یك طرفه می تواند طول لوله ها را به نصف كاهش دهد. البته در این روش باید دبی لوله افزایش یابد كه این امر با افزایش قطر لوله كه نتیجه آن افزایش قیمت لوله است ممكن می شود. اما به طور تجربی ثابت شده كه استفاده از لوله های دو طرفه ارزانتر و بهتر است.
۴- استفاده از لوله های تلسكوپی و …
عوامل مقدماتی موثر در انتخاب قطره چكانها
الف- PW (سطح خیس شده ) :
استفاده از قطره چكانهایی با دبی ۴تا۱۲ لیتر در ساعت برای مكانهای كه سطح خیس شده زیادی نیاز داریم ( باغات)
استفاده از قطره چكانهایی با دبی۱تا۴ لیتر در ساعت برای مكانهای كه سطح خیس شده كمی نیاز داریم ( صیفی جات، فاصله قطره چكانها نزدیك است )
ب- كیفیت آب آبیاری و انتخاب قطره چكان مناسب :
در آبهای نا مطلوب قطره چكان مقاوم در مقابل گرفتگی و یا قطره چكان خود شستشو دهنده و یا از قطره چكانهای معمولی قابل شستشو استفاده شود.
ج- توپوگرافی زمین :
در زمینهای ناهموار با شیب زیاد از قطره چكانهایی كه قابلیت تنظیم فشار دارند ویا قرار دادن لوله های فرعی روی خط تراز ( با شیب كم ) واستفاده از فشار شكن.
نوع گیاه :
گیاهان صیفی : قطره چكانهایی با دبی كم، ارزان، داخل لوله و محكم باشد.
درختكاری : قطره چكانهایی با دبی زیاد و یا چند شاخه ای
زراعت نیشكر : كه در موقع برداشت محصول مزرعه آتش زده می شود استفاده از لوله های فرعی سوراخ دار یك بار مصرف توصیه می شود.